Όταν ένα κατοικίδιο πεθαίνει, είναι συνήθως κάτι το πρωτόγνωρο για ένα μικρό παιδί.
Μπορεί να αισθάνεται ότι έχει χάσει τον καλύτερο του φίλο, ένα σημαντικό μέλος της
οικογένειας σίγουρα αισθάνεται στεναχώρια και μοναξιά. Ενδεχομένως να υπάρχουν
συναισθήματα μουδιάσματος, δυσπιστίας και άρνησης. Συχνά ο θυμός και οι ενοχές μπορεί
να βιώνονται για κάτι που το παιδί είπε η έκανε και θεωρεί ότι οδήγησε στο θάνατο.
Ο τρόπος που τα παιδιά αλλά και οι νέοι άνθρωποι αντιμετωπίζουν την απώλεια ενός
κατοικίδιου αποτελεί η βασικός παράγοντας του πως θα διαχειρίζονταν κάποια άλλη στην
μετέπειτα ζωή τους.
Η αντίδραση ενός παιδιού στην απώλεια ενός κατοικιδίου σε διαφορετικές ηλικίες
Τα περισσότερα παιδιά αναπτύσσουν ισχυρούς δεσμούς με τα κατοικίδια τους και τα
θεωρούν σημαντικό μέλος της οικογένειας. Ο ενδεχόμενος θάνατος η χαμός τους μπορεί να
αποτελέσει ιδιαίτερο πλήγμα ειδικά εάν:
- Αν το κατοικίδιο ήταν το πρώτο τους
- Το παιδί έχει ήδη βιώσει απώλεια από θάνατο ή αποχωρισμό στο παρελθόν
- Έχει εκτεθεί σε συνεχή αλλαγή περιβάλλοντος όπως η αλλαγή σχολείου, η ενδεχομένως διάσταση μεταξύ των γονέων.
Η ηλικία του παιδιού και η αντίληψη του για τον θάνατο μπορεί να επηρεάσει την αντίδραση του.
- Τα παιδιά ηλικίας έως δύο ετών
- Συνήθως δεν έχουν ανεπτυγμένη αντίληψη του θανάτου σαν γεγονός, αλλά τους λείπει έντονα η παρουσία του κατοικιδίου και καταλαβαίνουν τις εντάσεις που ενδέχεται να υπάρχουν στην οικογένεια λόγω θρήνου.
- Τα παιδιά από δύο έως τεσσάρων ετών
- Δυσκολεύονται να συλλάβουν ότι ο θάνατος είναι κάτι μόνιμο και συνήθως εκφράζουν ερωτήσεις όπως: “γιατί δεν κουνιέται ο Έκτορας; Έπαθε κάτι;”
- Τα παιδιά ηλικίας πέντε έως δέκα ετών
- Συνήθως εκφράζουν ερωτήματα όπως: “γιατί δεν κλείνουν τα μάτια του” ή “τι συμβαίνει όταν το βάλουν στο χώμα;” “θα νιώθουν μόνα τους τα υπόλοιπα ζωάκια μου;”
- Παιδιά από εννέα ετών και άνω
- Στις περισσότερες περιπτώσεις καταλαβαίνουν πλήρως τι σημαίνει ο θάνατος και εκφράζουν περιέργεια για το τι συμβαίνει στο σώμα του κατοικιδίου και την διαδικασία της ταφής.
- Η εφηβεία
- Η εφηβεία είναι μια περίοδος συναισθημάτων και συχνά οι έφηβοι είναι λιγότερο πρόθυμοι να εκφράζουν πως νιώθουν η να μιλήσουν για σοβαρά ζητήματα. Στην πραγματικότητα αισθάνονται μεγαλύτερο δέσιμο με το κατοικίδιο από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας.
Να μερικά χρήσιμα πράγματα που ίσως βοηθήσουν στην ψυχολογική υποστήριξη των παιδιών
- Σκεφτείτε το ενδεχόμενο να βιώνουν κάποια άλλη απώλεια που ενδεχομένως να τα θλίβει.
- Προσπαθήστε να μην ενημερώνεται το παιδί για τον θάνατο του κατοικιδίου από τρίτους και κυρίως άτομα που δεν γνωρίζει.
- Να είστε πάντα ειλικρινείς απέναντι στο παιδί για το τι έχει πραγματικά συμβεί. Είναι λάθος να προφασιστείτε πως το ζωάκι έχει χαθεί ενώ έχει στην πραγματικότητα πεθάνει.
- Να λαμβάνετε υπόψη σας τη γνώμη του παιδιού στις αποφάσεις για ότι αφορά το κατοικίδιο ρωτώντας το.
- Μην υποτιμάτε τα συναισθήματα του. Ενθαρρύνετε το να μιλάει για το κατοικίδιο και να εκφράζεται ελεύθερα. Ίσως και το να γράψει μια ιστορία ή ένα ποίημα, ακόμη και να το ζωγραφίσει μπορεί να βοηθήσει.
- Προσπαθήστε να καταλάβετε τη σημασία του ζώου για το παιδί και το μέγεθος της απώλειας που βιώνει. Μην υποτιμάτε τα συναισθήματα τους.
- Χρησιμοποιήστε κατανοητή για το παιδί γλώσσα, και συχνά εκφράσεις όπως “το ζωάκι μας είναι νεκρό” ή ο “έκτορας πέθανε” είναι προτιμότερες από άλλες όπως “τον έβαλε ο γιατρός για ύπνο” κάτι που μπορεί να μπερδέψει και να αγχώσει τα μικρότερα παιδιά.
- Να είστε πάντα έτοιμοι να εξηγήσετε πως πέθανε το ζώο, αποφεύγοντας ωστόσο λεπτομέρειες που ενδέχεται να τρομάξουν ή να αναστατώσουν το παιδί.
- Ενημερώστε τους εκπαιδευτικούς που βλέπουν καθημερινά το παιδί για την ψυχολογία του, κάντε το όμως με διακριτικό τρόπο.
- Μην διστάσετε να εκφράσετε και οι ίδιοι τα συναισθήματα σας.
- Εάν τα παιδιά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη ζωή τους, ο θάνατος του ζώου μπορεί να χειροτερέψει την ψυχική του κατάσταση και σε περιπτώσεις που το παιδί δεν μπορεί να διαχειριστεί το άγχος, συνίσταται βοήθεια ειδικού.
Λέγοντας Αντίο
Παρά το γεγονός ότι είναι δύσκολο, το να οργανώσουμε το πως θα αποχαιρετήσουμε
κατάλληλα το αγαπημένο μας ζωάκι, μπορεί να βοηθήσει όλα τα μέλη της οικογένειας. Είτε
αποφασίστε να προχωρήσετε σε ταφή ή αποτέφρωση, είναι καλή ιδέα να είναι όλοι εκεί.
Τελετουργικά και Ταφή
Η ταφή του κατοικιδίου για μια οικογένεια, είναι μια καλή ευκαιρία να εκφράσουν το πως
αισθάνονται. Βοηθάει ιδιαίτερα τα παιδιά να συνειδητοποιήσουν και να διαχειριστούν την
απώλεια αποτελεσματικότερα, αλλά καλύτερα είναι να είναι μπροστά μόνο τα μικρότερα
παιδιά.
Αποτέφρωση
Θυμηθείτε, είναι δική σας απόφαση το αν θα επιλέξετε να κάνετε αποτέφρωση και κυρίως στο
ποιος θα επιλέξετε για να φροντίσει να ικανοποιηθεί η επιθυμία σας. Μην βιαστείτε σε αυτό
το κομμάτι διότι πρόκειται για μια σημαντική απόφαση για σας και το ζωάκι σας. Μπορείτε
επίσης να κρατήσετε τις στάχτες του σε κάποιο κουτί ή δοχείο, αλλά και να τις ρίξετε σε
κάποιο αγαπημένο μέρος η να τις θάψετε στον κήπο σας.
Μνημόσυνες τελετουργίες
Το να τιμούμε τη μνήμη του αγαπημένου μας κατοικιδίου μας είναι σημαντικό.
Μερικοί τρόποι για να το κάνετε είναι το να του γράψετε κάποιο γράμμα, μια ζωγραφιά, να
φτιάξετε ένα φωτογραφικό άλμπουμ, όπως επίσης το να κάνετε δωρεές και εθελοντισμό στη
μνήμη του.